Dit jaar gaat de Edison Klassiek Oeuvreprijs 2017 naar musicus en dirigent Ton Koopman. Juryvoorzitter Mischa Spel: “Het is de Edison Stichting een eer dit jaar de Edison Oeuvreprijs te mogen toekennen aan Ton Koopman, voor alle geweldige cd’s die hij maakte en alle onvergetelijke uren intelligent luisterplezier die hij ons heeft bezorgd - en nog zal bezorgen.” Zondag 19 november zal hij zijn Edison in ontvangst nemen tijdens de live-uitzending van Podium Witteman op NPO 2. Tijdens deze uitzending ontvangen ook andere Edison Klassiek 2017 winnaars hun Edison.
Laudatio Ton Koopman – winnaar Edison Oeuvreprijs 2017
Juryvoorzitter Mischa Spel: “Als een borrelende bron van kennis over en enthousiasme voor muziek - zo mag je dirigent, organist en klavecinist Ton Koopman (73) gerust omschrijven. Bezoek hem thuis en je snapt de context: 10.000 antieke muziekboeken en 35.000 banden van na 1800 heeft hij verzameld, en alle hebben die in zijn bibliotheek een plaats gevonden. Koopman las er zo’n 85 % van. Maar dat is maar papier. En Koopman is nou juist één en al muziek, vlees geworden muziek. Kijk maar naar hoe hij dirigeert: wiegend, de noten alle meeademend en belevend.
Wil een Amerikaans orkest worden bijgeschoold in de kunst van het barokspel? Ze bellen Koopman. Spelen de Berliner Bach? Graag met Koopman! Maar hoe gelauwerd ook in de internationale muziek-eredivisie, Koopman blijft musicus-pur-sang, altijd benaderbaar voor zijn studenten en collega-musici. Een Matthäus-workshop voor amateurzangers, kerstspel met kinderkoor, liedjes met Herman van Veen? Koopman doet het graag.
,,De essentie is dat je iedereen iets van je eigen enthousiasme voor muziek gunt”, zo vatte hij die drive treffend samen. ,,Toen ík een twintiger was en Bachs Johannes-Passion uitvoerde, walmde de Waalse Kerk van de marihuanadamp en zaten de bankjes vol mensen van mijn eigen leeftijd.”
En dus zet dezelfde Ton Koopman die de ene avond als dirigent in rokkostuum furore maakt op een groot internationaal podium me - bij voorbeeld – zijn eigen Amsterdam Baroque Orchestra of het Koninklijk Concertgebouworkest, de volgende dag met alle liefde een dwaas hoedje op in een kindermuziektheatervoorstelling met zijn dochter. En het opmerkelijke is: het maakt in wezen niet uit. Je neemt in al die uiteenlopende gelegenheden toch steeds dezelfde Ton Koopman waar, want zodra hij achter het orgel gaat zitten of de dirigentenbok beklimt, telt alleen nog de muziek.
De breedte van zijn repertoire is vermaard. Natuurlijk denk je bij Koopman in de eerste plaats aan Bach; een swingende, authentieke Bach. Maar hij is de eerste om te benadrukken dat - hoe groot het genie van Bach ook - componisten als Telemann en Buxtehude minstens zozeer onze aandacht en liefde verdienen.
En we kunnen het allemaal terugluisteren. Tik “Ton Koopman” in op de website van een grote cd-winkel et voilà: 4468 treffers. Een leven met en in muziek, mag je wel stellen. En een leven dat in vol bedrijf is. Deze week nog met echtgenote Tini Mathot samen achter het orgel in Bern, volgende week colleges in Bussum en dan is het alweer advent en volgt natuurlijk een concertreeks met Bachs Weihnachtsoratorium.
Je wordt een beetje moe van die agenda als je ernaar kijkt. Maar dat komt omdat het woorden op papier zijn. Terwijl Ton Koopman weet: in werkelijkheid zijn het allemaal uren gevuld met muziek. En daar kun je er niet genoeg van hebben.
Het is de Edison Stichting een eer dit jaar de Edison Oeuvreprijs te mogen toekennen aan Ton Koopman, voor alle geweldige cd’s die hij maakte en alle onvergetelijke uren intelligent luisterplezier die hij ons heeft bezorgd - en nog zal bezorgen.”
Podium Witteman
Aanstaande zondag 19 november wordt een aantal Edisons uitgereikt tijdens de uitzending van Podium Witteman in De Hallen Studio's in Amsterdam. Presentator Paul Witteman zal samen met huispianist en cabaretier Mike Boddé en klassieke trendwatcher Floris Kortie Edison winnaars en betrokken musici ontvangen waaronder oeuvreprijswinnaar Ton Koopman. De uitzending is live op NPO 2 om 18.05 uur.
Samenstelling jury
De jury bestaat uit Maartje Stokkers, Guido van Oorschot, Tonko Dop, Marian van der Meer, Wim Vos en meestemmend juryvoorzitter Mischa Spel.