Door: Werner Schlosser
Zo dynamisch als de muziekwereld is, zo flexibel is de Edison Stichting met de opzet van de jaarlijkse Edison Gala’s. Er was weliswaar zeer enthousiast gereageerd op het publieksevenement dat het Klassiekgala van 2014 was, maar zo’n prestigieuze formule was nu niet mogelijk. Doordat het tv-programma waarin de ‘Edison Philharmonic Jukebox’ vorig jaar werd uitgezonden - NTR Podium - niet meer bestaat, ontbrak het financiële fundament om er opnieuw een grootschalig evenement van te maken. Voor de editie van 2016 is alweer een mediapartner in beeld, maar dit jaar was de prijsuitreiking een brancheaangelegenheid.
Net als vorig jaar haakte het Edison Klassiek Gala aan bij Buma Classical in TivoliVredenburg, Utrecht. Maar anders dan toen was de zaal nu gevuld met genodigden, die een exclusief diner geserveerd kregen. Tussen de gangen door werden diverse beeldjes uitgereikt. Pianist en muziekwetenschapper Gregor Bak was daarbij de gastheer.
Hij memoreerde nog even dat de Edison dit jaar 55 jaar bestaat en na de Amerikaanse Grammy de oudste muziekprijs ter wereld is. “In 1960 vond het eerste Grand Gala du Disque plaats, waar verspreid over zeven uur 50 artiesten optraden. Dat is nu anders. Om 21.00 uur staat u weer buiten."
Het document
De eerste Edison werd uitgereikt in de categorie Het Document. De prijs was toebedeeld aan een box met 69 cd’s, die The Complete Studio Recordings 1949-1969 van Maria Callas bevat. De box viel de jury op vanwege de prachtige vormgeving en de ‘buitengewoon zorgvuldige en liefdevolle remastering’.
Allan Ramsay heeft in de legendarische Abbey Road-studio’s een jaar lang aan dit project gewerkt. De remastering engineer legde in een filmpje uit dat de geluidsbewerking voor deze box van eerdere heruitgaven afwijkt, doordat die in high definition is uitgevoerd. “We hebben het niet te steriel gemaakt, maar alleen technische foutjes verwijderd, zoals ruis, onbedoelde galm en het geluid van een voorbijrijdende brommer.”
De Edison werd in ontvangst genomen door Anne-Marie Jansen, productmanager bij Warner Music Classics Nederland. Zij las een dankwoord van Ramsay voor, waarin hij aangaf het project te hebben gevoeld als een ‘massive responsibility’, maar dat het voor alle betrokkenen ook een ‘labour of love’ was.
De Solist - Instrumentaal
Toen Gregor Bak aankondigde dat Ronald Brautigam de Edison gewonnen heeft in de categorie De Solist – Instrumentaal, voor zijn album met The Complete Piano Sonatas van Beethoven, reageerde het publiek verrast en enthousiast. Maar Bak drukte de feestvreugde al snel de kop in: “Leuk dat jullie zo spontaan reageren, maar de lijst met winnaars heeft van de week gewoon in de krant gestaan hoor”, grapte hij. Bij het bestijgen van het podium, herinnerde Bak Brautigam aan de afspraak om eerst te spelen, ‘om te voorkomen dat hij er na het in ontvangst nemen van het beeldje gelijk tussenuit knijpt’. De pianist moest immers het vliegtuig naar Australië halen, waar hij een concert zou geven.
Nadat Brautigam twee delen speelde van een sonate die uiteraard ook op het album staat, gaf hij aan dat deze Edison, zijn derde, voor hem extra bijzonder was. “Het is de beloning voor een project waar ik lang en met veel plezier aan gewerkt heb. Ik zie dit als een aansporing om verder te speuren, want ik ben nog niet klaar met Beethoven. U hoort nog van mij!” Waarop hij spoorslags richting Schiphol vertrok.
Het Koor
Het Swedish Radio Choir onder leiding van (zoals Bak zei: ‘onze eigen’) Peter Dijkstra, won de Edison in de categorie Het Koor. Aanleiding was de cd Mass & Motets, met religieuze acapella koormuziek van Johannes Brahms. Dijkstra noemde het ‘een eer om hier te zijn’ en vond het ‘geweldig om in deze hall of fame te worden opgenomen’. “Ik heb als dirigent natuurlijk geen noot zelf gespeeld, dus zonder mijn getalenteerde collega muzikanten had ik hier niet gestaan.” Hij bedankte zijn Zweedse collega’s dan ook voor de samenwerking, die volgens Dijkstra alle deelnemers in staat stelt om individueel en als collectief te groeien.
Kamermuziek
De debuut-cd Sounds Of War van violiste Maria Milstein en pianiste Hanna Shybayeva werd bekroond als beste kamermuziekalbum. Zij wonen al enkele jaren in Nederland, maar vormen pas sinds 2013 een duo. Alvorens hun Edison in ontvangst te nemen, speelden zij twee stukken van de cd. Dat deden ze met een gedrevenheid die de snaren van de strijkstok in het rond deed vliegen.
Hun dankwoord zat minder strak in elkaar. Nadat Milstein begonnen was de jury te bedanken voor de toekenning van de prijs, onderbrak Shybayeva haar met de opmerking dat ze dan eerst het label moest bedanken, want zonder cd was er niets te jureren geweest. Elkaar steeds onderbrekend en de microfoon in de handen duwend kwam uiteindelijk toch een bedankje tot stand. “Wat knap dat ze toch zo goed kunnen samenspelen hè?”, concludeerde Bak.
Het Orkest
De Edisonjury oordeelde dat de uitvoering die het Rotterdam Philharmonic Orchestra onder leiding van Yannick Nézet-Séguin maakte van Ravels Daphnis Et Chloé ‘op alle fronten overtuigt’ en dit jaar dus de winnaar was in de categorie Het Orkest.Ook de bijdrage van het Groot Omroepkoor wordt in het juryrapport geroemd. Directeur Maurits Haenen zei bij de overhandiging trots te zijn om onderdeel te zijn van deze prijs. “Dit soort samenwerkingen moet ook in de toekomst mogelijk blijven”, betoogde hij. George Wiegel, directeur van het RPO, was ‘buitengewoon vereerd met deze erkenning’. Voor het dankwoord van chef-dirigent Yannick Nézet-Séguin verwees hij naar Facebook.
Nieuwe juryvoorzitter
Aansluitend nam Edison Stichting-directeur Paul Solleveld het woord. Hij bedankte de jury, die dit jaar 151 ingezonden producties beoordeelde. Daar waren opvallend veel goede producties van Nederlandse makelij bij. In 2015 bestond de jury uit Hans Haffmans, Aart-Jan van de Pol, Mischa Spel, Astrid in ’t Veld, Peter Janssen en meestemmend juryvoorzitter Stef Collignon.
Laatstgenoemde heeft na zeven jaar aangegeven het stokje te willen overdragen. Solleveld roemde Collignon vanwege het feit dat hij zowel de Edisoncategorieën als de manier van jureren gemoderniseerd heeft. Hij maakte bekend dat met ingang van volgend jaar Mischa Spel, muziekredacteur van NRC Handelsblad, het juryvoorzitterschap op zich zal nemen.
Overige winnaars
Tot slot van de avond noemde Gregor Bak degenen die dit jaar eveneens een Edison Klassiek gewonnen hebben:
Oeuvreprijs
Itzhak Perlman (zoals op 13 november bekendgemaakt in De Wereld Draait Door)
De Opera
La Cetra Barockorchester & Vokalensemble Basel o.l.v. Andrea Marcon (Caldara - La Concordia de’ pianeti)
Het Debuut
Sonya Yoncheva (Massenet, Verdi, Offenbach, e.a. - Paris, mon amour)
De Solist – Vocaal
Patricia Petibon (Satie, Ferré, Hahn, Rosenthal, e.a. - La Belle Excentrique)
De Ontdekking
Scottish Chamber Orchestra o.l.v. Robin Ticciati (Schumann - The Symphonies)