JURYRAPPORT OEUVREPRIJS
Guus Meeuwis
De winnaar van de Edison Pop Oeuvreprijs 2022 staat al vijfentwintig jaar aan de absolute top in Nederland. Hij is een vaste waarde, met een uit duizenden herkenbare stem. De weg die hij uitstippelde is herkenbaar, maar hij blijft de grenzen van zijn genre verleggen. Ook zoekt hij steeds nieuwe mogelijkheden om zijn muziek live zo verrassend mogelijk over te brengen. Deze onderzoekende stijl leverde een groots oeuvre op, met klassiek geworden albums, gedenkwaardige momenten, vele hits en succesvolle samenwerkingen.
Hij houdt vast aan zijn eigen koers, met grote overtuiging en schijnbare vanzelfsprekendheid. De altijd aanwezige lach en het ingebakken relativeringsvermogen worden gecombineerd met hoorbare en zichtbare kwetsbaarheid in vele liedjes.
Zijn debuutalbum uit 1995 brak meteen records. Vanaf dat moment stond hij er en ging niet meer weg. Altijd nieuwe plannen, nieuwe energie, nooit geforceerd. Wie zijn muziek aandachtig beluistert en de teksten op zich laat inwerken, merkt dat onder zijn lichtvoetigheid een bijzondere gedachte schuilgaat, een sentiment dat je meeneemt. Hij verstaat de kunst alledaagse zaken in het leven een stem, een tekst en een gevoel mee te geven.
En er is geen andere zanger die zowel optrad in de Olympia in Parijs als in The Royal Albert Hall in Londen. Die speelde op Pinkpop en meer dan een miljoen mensen samenbracht in een stadion in zijn geliefde Brabant — de provincie waarvoor hij ook nog eens het onofficiële volkslied schreef.
Al voel je je nog zo slecht, al zit het tegen, toch brandt altijd ergens een lichtje, zijn er vrienden, is er troost en romantiek. Hij wist zich songs van anderen eigen te maken, zoals ‘Geef mij je angst’ en ‘De weg’. Hij schreef samen met vaste co-songwriters Jan-Willem Rozenboom en JW Roy, een stel eigen klassiekers die tot de top van de Nederlandstalige canon worden gerekend. Ook bedacht hij songs voor anderen die in ons collectieve geheugen gegrift staan, zoals Hero's 'Toen Ik Je Zag'. Afgelopen jaar startte hij The Streamers, waarmee met grootse streaming concerten het gemis aan liveconcerten wat werd verlicht; voor miljoenen kijkers en voor velen van zijn collega-artiesten. Hij is een verbinder, gaat nooit op de automatische piloot, speelt in de grootste stadions én in de kleinste café's met zijn ‘Monkey Sandwich Band’.
Nieuwe plannen worden alweer uitgedacht. De jury stelt na deze eerste vijfentwintig jaar vast dat deze artiest een ijzersterk en samenhangend oeuvre opbouwde dat op eenzame hoogte staat in de Nederlandse popgeschiedenis. En dat hij zich, 'groots — met een zachte G’, op bijzondere wijze verdienstelijk maakte voor de Nederlandstalige popmuziek. Daarom kent de jury de Edison Oeuvreprijs 2022 toe aan: Guus Meeuwis!
JURYRAPPORT CATEGORIE POP
Davina Michelle – 2021 single releases
Muzikaal gezien was de winnaar van deze Edison dit jaar fantastisch veelzijdig. Er werd geflirt met allerhande genres, van pure pop tot rock en dance. Alles, uitgevoerd en afgewerkt tot in de puntjes. Haar krachtige stem en grote bereik hoor je niet alleen in haar opnames. Ook bij liveconcerten davert haar stem. En ze zingt net zo soepel tijdens een online-optreden, voor het oog van tientallen miljoenen mensen.
Ze deed het niet één, maar twee keer: ze ontroerde haar publiek met het Wilhelmus tijdens de Grand Prix van Zandvoort en met haar eigen ‘Sweet Water’ op het Eurovisie Songfestival. In de achtergrond kon je zien hoe goed Nederlanders in watermanagement zijn en op de voorgrond dat deze zangeres een dijk van stem heeft. Eén keer een mega-indruk achterlaten op 17 miljoen mensen is een prestatie. Dat meerdere keren doen, is regelrecht indrukwekkend. Ook vorig jaar won ze deze prijs, maar de jury vindt dat ze hem door haar doorgemaakte ontwikkeling, veelzijdigheid en prestaties nogmaals verdiend. De Edison in de categorie Pop gaat naar: Davina Michelle!
JURYRAPPORT CATEGORIE ROCK
Son Mieux - The Mustard Seed
Voor de winnaar in de categorie Rock gaan we terug in de tijd. Deze act bestaat namelijk al lang. Je kunt zeggen dat ze een kronkelroute aflegden langs meerdere genres, en in verschillende samenstellingen. Alleen? Met een band? Spelen we new wave? Rock? Of iets heel anders?
Terugkijkend lijkt het voorbestemd. Alsof al die zijpaden bewandeld moesten worden om tot een uiteindelijke keuze te komen. De keuze voor vrijheid: om te experimenteren, te grasduinen in de muziekgeschiedenis en dan, als moderne alchemisten, uit al die flarden goud te slaan.
Dan volgt de vraag: ‘Wordt het muziek om bij te denken of bij te bewegen? Geest of lichaam - of allebei?’ Het antwoord is duidelijk. Deze act wil danslust teweeg brengen. Maar wel op een doordachte manier. Een flink aantal muzikanten schaaft en timmert tot de perfecte disco-rock-songs zich openbaren. Onweerstaanbaar, wervelend, met de naald van ‘opwinding’ regelmatig in het rood. Het publiek kan niet anders dan, inderdaad, dansen.
Bij deze act is het niet alleen de muziek die glanst. Ook hun outfits schitteren. Ooit kozen ze t-shirts en spijkerbroeken, nu zijn er hakken, sjaaltjes en goudkleurige pakken. De Edison in de categorie Rock gaat naar: Son Mieux!
JURYRAPPORT CATEGORIE HIPHOP
Lijpe – Verzegeld
Deze rapper kun je gerust de Koning van de Straatrap noemen. Een woordkunstenaar die je boeit met zijn flow en de verhalen over zijn leven. Je leert over zijn strijd en ambitie en krijgt extra motivatie om te winnen in het leven.
Niet verwonderlijk dat hij geregeld berichten van fans krijgt die vertellen hoe zijn muziek houvast bood in moeilijke tijden. Dit is een artiest die zijn luisteraars helpt om obstakels te overwinnen en zichzelf niet kwijt te raken in moeilijke fases in hun leven.
Hij is de spreekbuis voor veel jongeren. Zijn oprechte raps en presentatie maken hem een boegbeeld van een generatie die zich niet gehoord voelt.
Zijn meest recente album, het negende, kwam binnen op nummer één in de albumcharts. De muziek ademt realness, en als een van de beste rappende verhalenvertellers levert hij consistente kwaliteit.
Deze rapper vertegenwoordigt hiphop in zijn puurste vorm. De Edison in de categorie Hiphop gaat naar: Lijpe!
JURYRAPPORT CATEGORIE DANCE
Tiësto – 2021 single releases
Hij wordt ‘The Godfather of EDM’ genoemd en het afgelopen jaar bewees deze dj opnieuw dat hij deze titel meer dan verdient. Want ook in 2021 zette hij de toon voor de nationale en internationale muziekscene, met singles die ver over de landsgrenzen succesvol waren.
Hij combineert zijn ongekende talent voor opzwepende beats met briljante producties waarvoor hij samenwerkt met popkoninginnen van wereldformaat. Dit levert hem de ene na de andere radio- en streaminghit op en blijven zijn producties records breken. Daarbij trekt hij zich, meer dan twintig jaar na zijn doorbraak, nog altijd niets aan van de traditionele opvattingen over dancemuziek. Zou dat zijn motto zijn?
Zelfs in een jaar waarin het clubcircuit het zwaar te verduren had en hij niet kon optreden in zijn thuisland liet deze wereldster jong en oud dansen. Als dat het topje van de ijsberg was, is het nauwelijks voor te stellen hoe omvangrijk zijn impact op de internationale clubscene de komende jaren zal zijn.
Kortom: dit veelzijdige talent beheerst de kneepjes van de business en zijn invloed is ongekend. De Edison in de categorie Dance gaat naar: Tiësto!
JURYRAPPORT CATEGORIE ALTERNATIVE
Froukje – Licht En Donker
Ondanks haar jonge leeftijd veroverde deze artiest in korte tijd het hart van het Nederlandse publiek. Met haar speelse teksten met een serieuze ondertoon geeft ze moeiteloos een stem aan haar generatie. Haar liedjes, met een simpele basis op piano en gitaar en aangezet met dansbare electronica, lieten ons swingen in de eigen woonkamer. Ook in een pandemie ontstaan er liefdes, worden mensen volwassen en willen we dansen. En niemand bezingt dit beter dan zij.
Met haar debuutsingle liet deze zangeres al horen dat ze zware onderwerpen dragelijker kan maken dankzij haar in eenvoud uitblinkende teksten en melancholieke stemgeluid. Met een volgende EP hielp ze ons door de pandemie, door op betoverende wijze de status quo te bezingen. Dit resulteerde in miljoenen streams en een clubtour die in luttele minuten uitverkocht was.
Ook dit jaar verwachten we veel van haar, nu het er op lijkt dat zij eindelijk voor haar fans kan optreden. Met een volle festivalagenda en een nieuwe EP op komst, wordt 2022 vast net zo vruchtbaar als het voorgaande jaar. De jury kan niet wachten op wat gaat komen. De Edison in de categorie Alternative gaat naar: Froukje!
JURYRAPPORT CATEGORIE NIEUWKOMER
MEAU – 2021 single releases
Met de release van haar eerste single hoorden we in 2020 voor het eerst van haar. Met een volgende EP vond zij voorzichtig haar weg naar een breder publiek dat gevoelig bleek voor haar stijl: muziek geschreven vanuit het hart, openhartig en persoonlijk. Met indringende teksten, smaakvolle instrumentaties en een heldere stem die alle harten raakt.
Toen in het najaar van 2021 een volgende single uitkwam, ging het snel. Haar woorden maakten grote indruk op het publiek. Met meer dan 30 miljoen streams en royale airplay op vrijwel alle radiostations, verwierf dit liedje al bijna de status van een Nederpop-klassieker.
Het komt zelden voor dat over een song die nog volop in bloei staat, een betrouwbare voorspelling gedaan kan worden. Maar je kunt rustig zeggen: ‘Dat heb jij gedaan’, zullen we over 20 jaar nog meezingen. Het nieuwe jaar begon alweer goed voor haar met de duetsingle ‘Stap maar in bij mij’, met Paul de Munnik. De Edison in de categorie Nieuwkomer gaat naar: MEAU!
JURYRAPPORT CATEGORIE HOLLANDS
Mart Hoogkamer – 2021 single releases
Een volkszanger in hart en nieren; opgegroeid in een muzikale familie, waar Hollandse volksmuziek een prominent onderdeel is van het dagelijks leven. En dan gaat een opname gemaakt op het strand van een Spaanse badplaats viral.
Met miljoenen views van zijn cover van het aloude nummer ‘Unchained Melody’ groeit zijn bekendheid buiten de traditionele media om. Zeker na een optreden in de Schouwburg in Leiden, zijn geboortestad. Via een livestream zong hij met zijn eigen band covers en Hollandse evergreens.
Tijdens een ‘writers-camp’ ontstaat min of meer bij toeval de basis voor een nieuw lied dat een paar maanden later wordt uitgebracht. Het nummer wordt dé zomerhit van het jaar.
Eerst zijn het vooral kinderen en jongeren die gegrepen zijn, maar al snel zingt iedereen het refrein mee, zeker tijdens de Covid lockdown: ‘Ik Ga Zwemmen’ (in Bacardi Lemon)”.
Ook de opvolger ‘Neem Er Eén Van Mij’, werd goed ontvangen.
Door de verbreding van het repertoire en zijn samenwerking met verschillende componisten is deze zanger een grote belofte voor het genre. De Edison in de categorie Hollands gaat naar: Mart Hoogkamer!
JURYRAPPORT CATEGORIE NEDERLANDSTALIG
Racoon – Spijt is iets voor later
Deze act was al bekend om hun verhalende liedjes met originele teksten die je raken en na vaker horen onder de huid kruipen. De van oorsprong Engelstalige band ontdekte dat schrijven in de eigen taal makkelijker is dan in het Engels.
De inspiratie voor het meest recente album komt van producer Rick Rubin en zijn serie American Recordings met Johnny Cash. Bijna alle songs zijn autobiografisch. Ze gaan over familiebanden, mannelijkheid en tevreden zijn met wat je hebt. Over de onvoorwaardelijke liefde voor een kind in ‘Tijd Verliezen’. En al valt er aan deze kant van de wereld weinig te klagen; de groep schreef met ‘We Willen Meer Meneer’ een anderhalve minuut durende, messcherpe aanklacht tegen de consumptiemaatschappij.
Na zes Engelstalige albums is dit een vrijwel volledig akoestisch album, met tekst als fundament. De woorden zijn recht voor z’n raap en ontroerend, met een lach en een traan.
Met slechts een gitaar en bas, en hier en daar een strijkarrangement, werd het een prachtig album: klein en gevoelig maar groots van inhoud. De Edison in de categorie Nederlandstalig gaat naar: Racoon!
JURYRAPPORT CATEGORIE VIDEOCLIP
Chef'Special / regisseur: David-Jan Bronsgeest – Afraid Of The Dark
Een van de muzikanten zei in een interview: “Dit nummer gaat over angst voor het onzekere, angst voor een bepaalde donkerte in jezelf en een behoefte om die beter te leren kennen. En daar een beetje vriendjes mee te worden.”
Een goede videoclip versterkt een nummer door de juiste visuele aspecten uit te vergroten. En dat lukt in dit geval erg goed. Het lied gaat over moed hebben om kwetsbaar te zijn en geeft daardoor juist kracht. In de video zien we een ballerina een dans opvoeren voor de spiegel. Een ‘pas de deux’ met haar innerlijke duisternis. De prachtige video werd geregisseerd door David-Jan Bronsgeest, de danseres is Michaela Deprince.
De Edison in de categorie Videoclip gaat naar: ‘Afraid Of The Dark’ van Chef’Special!
JURYRAPPORT CATEGORIE SONG
Snelle & Maan – Blijven Slapen
2021 was een uitstekend jaar voor de Nederlandse muziek. De nominaties in de categorie Song zijn drie compleet verschillende liedjes; stuk voor stuk ijzersterk. Maar om deze winnaar kon de jury niet heen.
De vertolkers hebben los van elkaar mooie carrières en behoren tot de top van de Nederlandse muziek. De combinatie blijkt nog krachtiger. De productie van dit lied is een regelrecht huzarenstuk. En de melodie zo enorm catchy dat, of je nu wilt of niet, je het bijna meteen meezingt. Het is de perfecte vertaling van het net-verliefd-gevoel en al het spannends dat daarbij komt kijken. Je voelt de hormonen door het nummer gieren.
Dat het nummer Pop met een hoofdletter ‘P’ is blijkt uit de duizelingwekkende streamingcijfers en het feit dat het wekenlang op 1 stond in alle grote hitlijsten. Het was al de grootste hit van 2021 en dat wordt nu bekroond met een Edison. “Hoe zou het zijn? Smaakt het naar meer? Of twijfel ik weer?”. De jury twijfelt in ieder geval niet. Want de Edison in de categorie Song gaat naar: Snelle & Maan en hun lied ‘Blijven Slapen’.
JURYRAPPORT CATEGORIE ALBUM
Suzan & Freek – Dromen In Kleur
Nadat het vorig album lovende kritieken kreeg en platina succes haalde, waren de verwachtingen voor dit album hooggespannen; bij zowel pers als fans. En de belofte wordt meer dan ingelost. Met een prachtig ingetogen en muzikaal album waarin opbeurende pophits en lieflijke luisterliedjes elkaar moeiteloos afwisselen. Dit album is sympathiek en door en door Nederlands, maar met 150 miljoen streams nauwelijks bescheiden te noemen.
‘Als je het kunt dromen, kun je het ook doen’, is het motto van deze betoverende plaat. Bedekt onder de grauwsluier van de lockdowns van de afgelopen twee jaar bleven de zangers dromen van kleur, van volle stadions en van contact met oude bekenden en nieuwe gezichten. Het resulteerde in een intiem en persoonlijk album, waarin velen zich kunnen herkennen. Dit duo laat zien heer en meester te zijn in het in het schrijven van intieme Nederpopliedjes.
De jury kijkt reikhalzend uit naar het volgende album, en alle die daarop zullen volgen. Met hits als ‘De Overkant’, ‘Goud’ en ‘Onderweg Naar Later’ toont dit duo zich met hun tweede studio album wederom Edison-waardig. De Edison in de categorie Album gaat naar: Suzan & Freek, voor Dromen In Kleur!