Maandag 10 februari 2020, Gashouder Amsterdam. Edison Pop. Er hing wel al iets in de lucht, maar niemand had kunnen bedenken dat de belangrijkste muziekprijs van Nederland pas twee jaar later weer voor het eerst tijdens een live happening zou worden uitgereikt. In april 2022 ziet de wereld er heel anders uit, en ook rondom de Edisons is het nodige veranderd. AFAS Software is naamgevend hoofdsponsor geworden, waardoor het evenement in elk geval voor vijf jaar AFAS Edisons heet. En aangezien het bedrijf beschikt over een eigen theater in Leusden, heeft de prijsuitreiking ook een nieuwe locatie gekregen.
De eerste editie van AFAS Edisons stond in het teken van de toekomst. Deze avond had iedereen hetzelfde doel, namelijk zo’n felbegeerd beeldje in de wacht slepen. En met alle neuzen dezelfde kant op werd eensgezind vooruitgekeken. Dat kwam ook terug in de dresscode: ‘Gala meets Gala-xy’ voor de vrouwen en ‘Black Tie Futurism’ voor de mannen. Belangrijker dan het kledingvoorschrift was echter het feit dat dit voor de muziekindustrie het eerste collectieve evenement in twee jaar tijd was. Elkaar zo lang niet zien is in zo’n relatief kleine maar belangrijke branche een lange periode. Er was dan ook meer dan ooit een run op de 650 beschikbare tickets. Het zegt iets over de populariteit van het event dat niet elke aanvraag gehonoreerd kon worden. Des te leuker dat er zoveel artiesten op AFAS Edisons Pop afgekomen waren.
Voor het selecte gezelschap was een prachtige avond georganiseerd, waarin de feitelijke prijsuitreiking maar anderhalf uur duurde. De resterende tijd was ingeruimd voor een uitgebreid diner en een feestavond. Alle gelegenheid dus, om na twee jaar weer eens goed bij te praten, banden aan te halen en nieuwe mensen te leren kennen. Met bij elke begroeting weer dat vreemde, ietwat onwennige aftasten… Zwaaien we naar elkaar? Geven we een hand? Een boks? Een elleboog? Of toch een zoen?
Maar de belangrijkste vraag van de avond was toch: wie gaat er met de prijzen vandoor? Op voorhand waren Suzan & Freek en Snelle (met ieder drie nominaties) en Maan en S10 (die twee keer op de shortlist voorkwamen) de grootste kanshebbers.
Het officiële deel van de avond werd geopend door drie dj’s, die een aantal bekende nummers van genomineerden aan elkaar mixten met live drums en toetsen. Dit ging naadloos over in een optreden van S10, Froukje en Maan. Drie artiesten die zich de afgelopen jaren door niets hebben laten tegenhouden en met een medley van hun nummers een prachtig visitekaartje afgaven van de kwaliteit en verscheidenheid van de (vrouwelijke) Nederlandstalige popmuziek anno 2022.
De op Amerikaanse leest geschoeide presentatie was in handen van Nikkie de Jager en Raven van Dorst, die hun klus met veel luchtigheid en humor klaarden. Een van de huishoudelijke mededelingen die ze deden (‘nu we allemaal nog nuchter zijn’) was, dat de catwalk geschrapt was. “Dus mochten er artiesten zijn die losse handjes hebben, waarvan we er nogal wat hebben in Nederland de laatste tijd, dan moeten die gewoon via de trappen aan de zijkant op het podium komen, zodat wij de tijd hebben om via de tijdcapsule te vluchten”, zei Van Dorst. Die refereerde daarmee aan de ‘timepod’ op het podium, die later zijn functie zou prijsgeven. Oók nieuw dit jaar was de ‘victory lounge’, een futuristisch vormgegeven VIP booth waar de winnaars konden plaatsnemen, nadat ze – in diens eigen woorden – ‘een paar kutvragen’ van Van Dorst te verduren gekregen hadden.
Rock
In deze categorie ging de strijd tussen Claw Boys Claw, Jett Rebel en Son Mieux. Terwijl de genomineerden via een split screen in beeld waren, las De Jager een fragment uit het juryrapport voor. Dit leek naar Jett Rebel te verwijzen, maar Son Mieux bleek de daadwerkelijke winnaar met hun album The Mustard Seed. Voorman Camiel Meiresonne memoreerde dat hij dit avontuur in zijn eentje begonnen is, maar inmiddels met zijn zes beste vrienden op het podium staat. Hij vroeg een warm applaus voor hen én zijn ‘zevende beste vriend’, manager Jaco van der Waal. Ook bedankte hij Universal Music, Sony Music Publishing en Agents After All. “Vroeger, toen ik 13 was, werd tegen mij gezegd dat ik moest oppassen voor de muziekindustrie, omdat dat heel gevaarlijk zou zijn. Maar het zijn alleen maar hele lieve mensen en ik ben vanuit mijn tenen dankbaar voor het team waar wij mee mogen werken.”
Tegen Van Dorst zei hij dat de cirkel nu rond is: “Twee jaar geleden waren we ‘alternative’ en nu zijn we ‘rock’.” “Dat is er niet aan af te horen,” counterde de presentator, “Mijn moeder is ook fan.”
Nederlandstalig
Het eerste album van Racoon in zijn moerstaal, Spijt is iets voor later, leverde de Zeeuwse band de Edison Nederlandstalig op. Een mooi slotstuk van een geslaagde campagne, want de band werkt inmiddels aan een volgend, Engelstalig album. In zijn dankwoord zei zanger Bart van der Weide het jammer te vinden voor de rest van de band, maar dat deze Edison op zijn schouw komt te staan. “Dit is mijn kindje. Ik wilde dit heel graag, dus ik heb het gedaan voor mijn pa, ma en de kids.” Hij noemde het beeldje ‘het allermooiste cadeau voor iets waarvoor ik helemaal geen cadeau had hoeven krijgen, want die gasten waar ik het voor maakte vonden het al prachtig’.
De Jager kraakte daarna nog een serieuzere noot. “De zomer staat weer voor de deur, dus we kunnen eindelijk weer gaan en staan waar we willen. Wist je dat je in 14 uur naar Spanje kan rijden? Maar je kunt ook in 14 uur naar het oosten rijden. Naar Oekraïne. Waar oorlog is. Waar mensen letterlijk doodgaan. Weggetrokken van hun familie. Laten we vieren dat wij hier in vrijheid onze pophelden kunnen eren.”
Aansluitend kwam de timepod voor het eerst in actie. “Hoe denken we eigenlijk over 20, 30 jaar over deze periode? Corona, oorlog dichtbij, juice-kanalen, mediaschandalen, Suzan & Freek…” De timepod bracht ons daarna naar het jaar 2052, van waaruit Sjaak, Glen Faria en Frans Duijts met een knipoog terugkeken op 2022.
Hiphop
Lijpe, die door de jury ‘de koning van de straatrap’ werd genoemd, won de Edison Hiphop met zijn album Verzegeld. ‘De muziek ademt realness en zijn oprechte raps en presentatie maken hem een boegbeeld van een generatie’, aldus het juryrapport. Omdat hij niet zelf aanwezig kon zijn, nam zijn manager het beeldje in ontvangst. Die zei dat Lijpe er niet was omdat hij aan het vasten was. “Ik ook, by the way, maar ik ben wel gekomen. Lijpe houdt niet zo van award shows, maar hij is super dankbaar.” Namens de rapper droeg hij de Edison ook op aan Kevin en Frenna, die naast de prijs grepen.
Alternative
Hoe rekbaar het begrip ‘alternative’ tegenwoordig is, bleek wel uit de nominaties van Froukje, S10 en Wies in deze categorie. Froukje werd met haar minialbum Licht En Donker tot winnaar uitgeroepen en kwam al emotioneel het podium op. “Ik moet altijd een beetje huilen.” Ze bedankte haar manager (“Die heet ook Froukje. Dat is soms een beetje verwarrend, maar we versterken elkaar wel heel erg”), producer Jens van der Meij en al haar ‘lieve vrienden en familie’. “Ik leef hiervoor en ik ga dit nog heel lang doen. En dit is een hele mooie bevestiging dat ik dat misschien ook wel kan.”
Van Dorst haalde het juryrapport aan, waarin de zangeres ‘de stem van een generatie’ genoemd wordt, maar vroeg zich wel af: “Wat heeft jouw generatie te zeggen dan?” “Dat het allemaal zo ellendig is en het beter moet”, antwoordde Froukje. “Het is niet goed genoeg!”
Hollands
Dankzij zijn hit Ik Ga Zwemmen, die eigenlijk als grapje begon, groeide Mart Hoogkamer in no-time uit tot een van de grootste sterren in het Hollandse genre. Hij won de Edison Hollands dankzij zijn singlereleases in 2021, maar Ik Ga Zwemmen was natuurlijk de directe aanleiding. Overigens niet omdat dat zo’n enorme hit was, want zoals altijd beoordeelde de jury de muziek op kwaliteit.
Hoogkamer zei: “Ik heb ooit meegedaan aan Holland’s Got Talent en werd toen keihard uitgelachen omdat ik tweede werd. Nu lach ik ze zelf uit. Ik bedank graag Robert-Jan, mijn manager. Klootzak. Dikke kus. Tom Peters van NRGY en mijn vriendin. Zonder jullie had ik dit niet gekund.”
De timepod bracht Van Dorst daarna naar Snelle, Jack $hirak en Davina Michelle, om met hen te praten over de nabije toekomst. “Na twee jaar thuis op de bank gezeten te hebben is het tijd om de huidige generatie op hol geslagen hormonen eens wat meer te geven dan de zoetsappige liedjes waarmee we de afgelopen tijd zijn doodgegooid.” Michelle heeft in elk geval, speciaal met het oog op haar komende concerten, een aantal knallende tracks à la Hyper geschreven. $hirak voorziet dat de heropening van het culturele leven op korte termijn meer ruimte biedt aan feest- en festivalmuziek.
Dance
25 jaar nadat Tijs Verwest zijn label Black Hole Recordings oprichtte, is hij nog altijd een relevante en toonaangevende speler in het dancecircuit. Dat blijkt wel uit het feit dat hem de Edison Dance werd toegekend voor zijn singles uit 2021, waarvan The Motto (met Ava Max) de grootste was. Die zou drie weken op #1 staan in de Nederlandse Top 40.
Omdat Tiësto niet zelf aanwezig kon zijn, werd zijn prijs in ontvangst genomen door zijn adviseur op het gebied van muziekrechten, Marcella Hellemons. Zij zei namens Tijs dat hij het geweldig vindt om na al die jaren nog steeds zoveel mensen met zijn muziek te kunnen bereiken.
Pop
Davina Michelle mocht voor het tweede jaar op rij de Edison Pop in ontvangst nemen. Zij was dit jaar volgens de jury ‘muzikaal gezien fantastisch veelzijdig’. Ze hield een emotionele speech, waarin ze vertelde dat ze in 2019 de Edison won als Beste Nieuwkomer, en dat haar band en team - waaronder 8ball, Cloud 9, Mirjam en Rudo de Raaff - sindsdien niet veranderd is. “Helemaal na de afgelopen paar jaar en wat we allemaal meegemaakt hebben, ben ik fokking blij dat we hier met zijn allen nog staan. Als entertainmentindustrie hebben we een paar fucked up jaren achter de rug en ik vind het echt super dat we ons er doorheen hebben geslagen.”
De winst van Davina Michelle was een van de bewijzen voor het feit dat vooral het vrouwelijke Nederlandse muziektalent in 2021 heel sterk was. Een ander voorbeeld daarvan is Meau, die met haar single Dat Heb Jij Gedaan vele weken bovenaan de hitlijsten stond en in één klap een Nederpopklassieker op haar naam schreef. Zij combineerde die single tijdens haar liveoptreden met het nummer Afgesloten.
Videoclip
De Edison in de meest visuele categorie van de avond, Videoclip, was voor Afraid Of The Dark van Chef’Special. In deze video, geregisseerd door David-Jan Bronsgeest, danst een danseres een pas de deux met haar innerlijke duisternis. Bronsgeest noemde 2021 ook voor filmmakers ‘een pittig jaar’, doordat de coronamaatregelen het lastig maakten videoclips te maken. Hij noemde zijn collega-regisseurs, die elke keer ‘voor welk budget dan ook’ weer video’s maken ‘strijders’. Refererend aan het Edison-beeldje vervolgde hij: “Spreekwoordelijk gezien is er licht aan het eind van de tunnel, en deze uitvinder van de gloeilamp is het licht voor ons.”
Chef’Special-zanger Joshua Nolet voegde daaraan toe dat zijn band en danseres Michaela Deprince, beide ambassadeurs van War Child, met dit lied iets van licht wilden brengen in donkere tijden. “Wij willen deze award daarom ook opdragen aan War Child, die fantastisch werk doen om kinderen die heel veel donkerte kennen weer kind te laten zijn. Dat is de laatste tijd weer meer dan ooit nodig.”
Song
Blijven Slapen van Snelle & Maan mag zich de Beste Song van 2021 noemen. Zich richtend tot Snelle zei de zangeres: “Ik ben zo blij en zo dankbaar, ten eerste omdat jij mijn maatje bent geworden en dat altijd zult blijven omdat dit liedje ons voor altijd zal blijven verbinden.” Verder bedankte ze hun manager Ronald de Bas, 8ball, CTM en Cloud 9. “Ik denk dat het heel fijn is dat wij in deze tijden vanuit plezier en vanuit dromen kunnen werken…”, waarop Snelle haar onderbrak: “Laten we zeggen: we hebben gewoon een hoop lol gehad en dat betaalt zich uit. Het was een heel leuk verhaal, iedereen was mee en we hebben gelachen en nu ook nog een Edison, dat is top!”
De reactie “Een witte man neemt het weer over, en dat in 2022” leverde Van Dorst een flink applaus op. Gevraagd waar Snelle zijn eerdere Edison heeft staan, antwoorde hij: “Op de piano in de studio met een spotje erop. Ik vind het een hele dikke prijs en ben er heel blij mee.” Maan noemde deze Edison ‘haar date van deze avond’.
Via de timepod werd daarna nog even geschakeld naar het jaar 2052, om te kijken wat er van Frans Duijts, Glen Faria en Sjaak terechtgekomen was. Duijts was door het succes van zijn groene sloopbedrijf inmiddels multimiljardair, Faria groeide uit tot romanschrijver (met als magnum opus ‘Ontdekking van de Hel’) en Sjaak was door zijn ‘connection with the people’ Minister van de Straat geworden.
Nieuwkomer
Met haar single Dat Heb Jij Gedaan troefde Meau medegenomineerden Antoon en Flemming af in de categorie Nieuwkomer. Ondanks het enorme succes van het nummer zei de zangeres deze Edison niet te hebben verwacht. “De eerste keer dat ik hier sta, en dan zo’n mooie prijs. Dat betekent echt heel veel voor me. Ik word zo met open armen in deze industrie ontvangen… ik moet helemaal janken. Dank jullie wel!”
Over hoe ze zich nu - na deze aanmoedigings-award - moet gaan vestigen, heeft ze nog niet zo nagedacht. “Ik ga door met wat ik al doe en hopelijk komt het dan goed.” Ze zei vooral heel benieuwd te zijn naar het festivalseizoen. “We gaan superveel festivals doen, maar ik heb nog nooit op een festival gestaan. Ik heb gehoord dat dat heel leuk is, dus ik heb er heel veel zin in.”
Album
Ze hebben tot het laatst op hun Edison moeten wachten, maar uiteindelijk kregen Suzan & Freek hun beeldje voor het album Dromen In Kleur. “Ben jij Freek of Suzan?”, vroeg Van Dorst bij de overhandiging van het beeldje aan Suzan. Freek bedankte vervolgens iedereen bij Agents After All (“dank je wel dat jullie dag en nacht met ons aan onze droom werken”), iedereen bij Sony en medecomponisten Arno Krabman en Léon Palmen. “Ook bedankt aan alle artiesten, we hopen jullie dit jaar op zoveel mogelijk festivals te zien.”
Suzan was blij juist in deze categorie te hebben gewonnen. “We zijn trots op onze liedjes, maar misschien nog wel trotser op het album.” Gevraagd of een album in 2022 nog wel nodig is, antwoordde ze: “Wij zien tijdens onze concerten mensen met al onze liedjes meezingen, dus blijkbaar nemen ze nog de tijd om de hele plaat te beluisteren.”
Oeuvreprijs
“Deze persoon gaat het echt niet zien aankomen”, zei Nikkie de Jager bij de aankondiging van de laatste en meest prestigieuze award van de avond: de Edison Oeuvreprijs. Die was voor een artiest die al 25 jaar in het vak zit. Het juryrapport zegt over deze artiest: ‘Hij houdt vast aan zijn eigen koers, met grote overtuiging en schijnbare vanzelfsprekendheid. De altijd aanwezige lach en het ingebakken relativeringsvermogen worden gecombineerd met hoorbare en zichtbare kwetsbaarheid in vele liedjes. (…) De jury stelt na deze eerste 25 jaar vast dat deze artiest een ijzersterk, samenhangend oeuvre heeft opgebouwd dat op eenzame hoogte staat in de Nederlandse popgeschiedenis’.
Winnaar Guus Meeuwis was duidelijk verrast met zijn uitverkiezing. Hij definieerde ‘oeuvre’ als ‘niet alleen je liedjes, maar ook alle mensen waar je al die jaren mee te maken hebt gehad’. “Ik dank alles en iedereen die erbij was, en ik dank ook de liefde, want zonder liefde is er geen muziek.”
In een persoonlijk woord vergeleek vriend en mede-Tilburger Leo Alkemade een oeuvre met een hors-d'oeuvre, wat hij vertaalde als een koude schotel. “Het is heel veel werk om te maken. En vanwege de omvang van dat oeuvre zou het een koude schotel zijn waar we hier met zijn allen ruim van kunnen eten. Laat deze prijs vooral een aanmoediging zijn voor het oeuvre dat nog gaat komen.”
Tot besluit speelde de band van Meeuwis het toepasselijke Proosten. Guus keek toe en hoorde dat het goed was.
Van Dorst sloot af met een laatste dienstmededeling: “De winnaars moeten nog even op het podium blijven voor een groepsfoto, zodat dit moment tot het einde der tijden op internet herhaald kan worden. De rest van de mensen zien we aan het diner, óf snuivend op de WC, kijk maar.”
De uitreiking kwam hiermee ten einde. Het was een prachtig eerbetoon aan Nederlands muziektalent, waarbij vooral opkomende artiesten met Nederlandstalig poprepertoire en onafhankelijke labels er met de prijzen vandoor gingen. Dankzij de theateropzet, waarbij het publiek op stoeltjes plaatsnam in plaats van in VIP booths, was er voor het eerst sinds jaren eens geen geroezemoes vanuit de zaal tijdens de optredens van de artiesten. Grappig genoeg kwam het geroezemoes nu vanuit de victory lounge, waar de prijswinnaars - dronken van geluk (en een klein drankje) - de rest van de festiviteiten volgden.
Dat geroezemoes is de rest van de avond niet meer verstomd. De genodigden werden dus nog getrakteerd op een uitstekend verzorgd ‘geplaceerd’ diner, maar medewerkers van de muziekbranche komen pas echt los als ze worden ‘vrijgelaten’. En reken maar dat dit eerste collectieve branchefeestje na het wegvallen van de coronamaatregelen voelde als vrijgelaten worden. Ken je dat beeld van koeien die voor het eerst de wei in mogen? In die metafoor zijn de industriegenoten de koeien en de talenten het verse gras waar we allemaal zo van houden. Niet zo gek dus dat het smullen geblazen was op de AFAS Edisons Pop 2022!
Werner Schlosser