In een Edison-avond vol verrassingen stond één ding op voorhand vast: de sterke voorselectie van Nederlandse artiesten die kans maakten op de meest prestigieuze muziekprijs van ons land. De genomineerden waren S10 (in maar liefst vier categorieën), Goldband (3x), Maan (3x), Flemming (2x), Froukje (2x), sor (2x), Ammar, Antoon, Broederliefde, Claude, DeWolff & Dawn Brothers, Di-Rect, Floor Jansen, Jaap Reesema, Lucky Fonz III, Mart Hoogkamer, KA, Orange Skyline, Rondé, Sefa, Son Mieux, Sophie Straat, Tiësto, Typhoon, Weval en Zoë Tauran. De grote winnaar werd echter Goldband, dat alle drie de nominaties verzilverde en zo een gouden avond beleefde.
Sinds vorig jaar is AFAS naamgevend sponsor van de Edison. Het softwarebedrijf heeft in het eigen, gloednieuwe theater in Leusden in 2022 veel zakelijke evenementen gehost, waaronder twee edities van de AFAS Edisons. Daardoor kwam het voor Edison Pop 2023 nog beter beslagen ten ijs, wat bleek uit de strakke organisatie voorafgaand aan en tijdens het evenement. Net zo strak als de outfits van de genodigden, die zich voor deze gelegenheid weer fraai hadden uitgedost. Dat paste natuurlijk mooi in de theatersetting waarin de avond plaatsvond.
De show begon met een optreden van sor met Sef en Ray Fuego, begeleid door (sor)kest met DJ Ashley Ray, vijf strijkers en drie blazers. Daarin was een hoofdrol weggelegd voor sor, die later op de avond nog een aantal keren de spotlights zou pakken.
Maar de aandacht ging in eerste instantie naar het presentatieduo, bestaande uit YouTuber, rapper en acteur Défano Holwijn en zanger/tv-persoonlijkheid Raven van Dorst. Evenals vorig jaar deed die laatste de interviews met de winnaars.
Rock
De eerste Edison werd uitgereikt in de categorie rock, waarin Di-Rect, Floor Jansen en Orange Skyline het tegen elkaar opnamen. ‘Oudgedienden’ Di-Rect mochten het beeldje komen ophalen. De Haagse band weerstaat volgens de jury de tand des tijds steeds beter en zal ook dit jaar weer met een uitverkochte clubtour, meerdere shows in Ahoy en een optreden op de mainstage van Pinkpop van zich laten horen.
Di-Rect kwam niet compleet het podium op, want, zei drummer Jaimy Westland, ‘Spike zit op een eiland en Marcel op de plee’. Hij vervolgde met uitleggen dat muziek geen wedstrijd is, maar dat je vanaf het moment dat je genomineerd bent wel kunt verliezen. Dat was in dit geval dus niet gebeurd. Over deze zevende Edison voor de band zei hij: “We sparen ze allemaal, het is al een hele collectie.” Een andere ambitie van Di-Rect is om even lang bij elkaar te blijven als de Golden Earring, dus we kunnen nog even van ze genieten.
Hiphop
Hiphop is altijd een plek geweest om te experimenten, te innoveren en met behulp van bestaande invloeden iets heel nieuws te creëren. Rosario Mussendijk (artiestennaam sor) was daarvan het afgelopen jaar een heel duidelijk voorbeeld. Op zijn drieluik Bae Doven No. 1, No. 2 en No. 3 bracht hij op onnavolgbare wijze de werelden van klassiek en hiphop samen. Sor won dit jaar de Edison Hiphop.
In zijn reactie vertelde hij dat hij met Bae Doven iets wilde maken dat nog niet bestond, en dat is gelukt. Tegen Van Dorst zei hij achteraf, refererend aan het gewicht van het beeldje, dat hij ‘zwaar onder de indruk’ was. “Tijdens het maken van het album zei iedereen in de studio ‘dit kan een Edison zijn’. Op een gegeven moment voelde ik de druk om hem dan ook binnen te halen.” Missie geslaagd!
Nederlandstalig
Na een liveoptreden van Rondé, die een spatzuivere uitvoering van hun hit Love Myself speelden, was de categorie Nederlandstalig aan de beurt. Daarin namen Jaap Reesema, Maan en S10 het tegen elkaar op. De winnaar werd ingeleid met de bespiegeling van de jury dat muziek soms een medicijn is. Voor de luisteraar, maar ook voor de maker. ‘Eerlijk zijn is soms het moeilijkste wat er is, maar S10 laat het elke keer weer gemakkelijk klinken’. Daarom won zij de Edison, met haar album Ik Besta Voor Altijd Zolang Jij Aan Mij Denkt.
De zangeres zei dit niet echt te hebben zien aankomen, maar het ‘heel vet’ te vinden en dankbaar te zijn. “Muziek is voor mij heel helend geweest in de eenzaamheid die het leven met zich meebrengt. Ik hoop dat mijn muziek voor de mensen die dat nodig hebben ook een beetje kan helpen.” Overigens gaf ze aan momenteel heel gelukkig te zijn. Ze bedankte onder meer haar manager Froukje Bouma, label Noah’s Ark en ‘de Nederlandstalige hiphop, waarin ik me altijd thuis gevoeld heb’.
Alternative
In de kamerbrede categorie Alternative haalden Froukje, DeWolff & Dawn Brothers en Lucky Fonz III de shortlist. Wie van de drie gewonnen had, bleek al uit de eerste zin van de bekendmaking: ‘Ze is de stem van haar generatie’. Froukje vestigde volgens de jury met haar single Ik Wil Dansen en haar EP Licht En Donker al de aandacht op zich als ‘de nieuwe prinses van de Nederlandse alternatieve popmuziek’, en stootte in 2022 definitief door naar de troon. Dat deed ze met haar EP Uitzinnig, waarvoor ze nu de Edison Alternative kreeg, haar tweede op rij.
De ‘koningin van de alternatieve popmuziek’, zoals de jury haar inmiddels noemt, zei in haar dankwoord: “Muziek is mijn grootste liefde en ik ben blij dat ik nu erkend word in die liefde. Dat had niet gehoeven, maar het is wel heel mooi.”
Videoclip
Naast de elf andere Edisons die werden uitgereikt, was er ook eentje waarin niet het liedje centraal staat. In de categorie Videoclip draait het om het beeld en het verhaal dat op die manier verteld wordt. Veras Fawas, de regisseur van de clip bij Stiekem van Maan & Goldband, deed dat het afgelopen jaar het best. De jury noemt hem productief en ambitieus. ‘Hij maakte dit jaar meerdere clips, voor uiteenlopende artiesten; allemaal minispeelfilms met goed doordachte scenario’s en veel aandacht voor sfeer en styling. Hij wist in de videoclip (van Stiekem) acteurs naar boven te halen in deze popartiesten’.
“Vanavond zijn we allemaal winnaars”, aldus de kersverse Edison-bezitter, “want videoclips zijn heel mooi in Nederland. Ik heb alle vertrouwen dat we, ook wereldwijd, iets ‘sicks’ neer kunnen zetten. Ik denk dat ik vanaf nu ga stoppen met videoclips, maar ik hoop dat ik over een paar jaar een hele mooie speelfilm kan maken.”
Dance
Als klein land is Nederland groot in dance. Dat bewijzen relatieve nieuwkomers als Sefa en Weval, maar Tiësto staat al ruim 25 jaar aan de top. Niet alleen qua populariteit, maar ook kwalitatief, want dat is wat met de Edison bekroond wordt. Daarom kende de jury de Edison Dance, net als in 2022, toe aan Tiësto. ‘Samenwerkingen met popzangeressen Charli XCX en Tate McRae bedienden de radioluisteraars; collabs met Deorro en Solardo brachten wereldwijd de dansvloeren in beweging’, aldus het juryrapport.
Zelf is Tiësto ook een wereldster, die altijd onderweg is. Daarom kon hij ook dit jaar de prijs niet zelf in ontvangst komen nemen, maar hij stuurde wel een videoboodschap vanuit Las Vegas. Daarin toonde hij zich ‘blij, trots en dankbaar’ dat hij na al die jaren nog steeds dit soort prijzen mag winnen.
Vergeleken met Tiësto staan Claude, Flemming en Zoë Tauran nog maar aan het begin van hun carrière. Mooi dat zij deze avond een podium kregen om hun hits Ladada (Mon Dernier Mot), Automatisch en Therapie te zingen.
Song
Daarna kwam de belangrijke categorie Song aan de beurt. Dat Son Mieux en S10 niet wonnen, zegt wel iets over het sterke deelnemersveld. De winst van het nummer Stiekem was echter de ultieme bekroning van een zowel creatief als succesvol jaar voor zowel Maan als Goldband. ‘Tijdens de Ziggo Dome-show van Maan afgelopen december trad Goldband op als speciale gast, en zo werd ook live duidelijk hoe sterk deze song is en resoneert bij het publiek’, schrijft de jury daarover.
Goldband bedankte Arno Krabman, die het nummer meegeschreven heeft, en hun management Unisex, waarna Maan aangaf blij te zijn de Hagenezen te hebben leren kennen, en daarmee ook haar grote liefde (Goldbands Karel Gerlach).
Een chaotisch gesprek met Raven van Dorst volgde. Indicatief voor de sfeer was het antwoord op diens vraag “Jullie staan er allemaal op als schrijvers. Hoe schrijf je een nummer met zoveel mensen?” Simpel, aldus Boaz Kok: “Woord voor woord.”
Hollands
Nadat Mart Hoogkamer in 2021 doorbrak met Ik Ga Zwemmen, die hem een Edison opleverde in de categorie Hollands, herhaalde hij dat kunstje door dit jaar opnieuw met de prijs aan de haal te gaan. Hoogkamer, die daarmee medegenomineerden Ammar en Sophie Straat aftroefde, werd op deze manier beloond voor de singles die hij in 2022 uitbracht, waaronder Bieber Van De Kroeg (met Donnie), het ingetogenere Diamant en de voetbalhit Mijn Oranje Hart.
De zanger vertelde aan Van Dorst dat hij altijd het liefst wat ‘diepere’ nummers zong, maar dat Ik Ga Zwemmen een uitschieter was, die het goed gedaan heeft. “Daarna dachten we: dat is leuk, maar we willen wel weer terug naar waar we gebleven zijn. Wat niet wegneemt dat ik af en toe nog wel eens zo’n soort nummer zal uitbrengen.” Zijn minst leuke herinnering aan de hit is dat die hem meerdere keren een bierdouche bezorgde.
Nieuwkomer
Dit jaar is de Edison Stichting een samenwerking aangegaan met videoplatform TikTok. De categorie Nieuwkomer is ‘presented by TikTok’. Met de winst in deze categorie, voor hun singlereleases in 2022, maakte Goldband hun hattrick vol. Claude en Zoë Tauran bleven daardoor met lege handen achter. Hoewel hun doorbraakhit Noodgeval uit 2021 stamt, meende de jury door de Top 3-hit Stiekem, met Maan, niet om Goldband heen te kunnen. In het juryrapport valt te lezen: ‘Stiekem is spannend, catchy, een toekomstige Nederpopklassieker én de reden dat nu echt heel Nederland weet wie Goldband is’.
Ook hun dankwoord was gedenkwaardig, want Boaz, die de speech had voorbereid, was een rookpauze aan het houden. Hij werd ter plekke opgebeld en kwam, terwijl hij al telefonisch aan zijn toespraakje begon, naar het podium gerend. Daar restte hem nog te vertellen dat ze graag hun ouders wilden bedanken. “En God, natuurlijk.” Waarna Milo, die die avond overigens ook jarig was, tot hilariteit van de zaal riep: “En wij hadden het wel verwacht!”
Pop
In de prestigieuze Pop-categorie namen Antoon en Rondé (elk met hun single releases in 2022) en Flemming (met zijn naar zichzelf genoemde album) het tegen elkaar op. Gelukkig hadden de laatste twee genoemden hun talent al met een liveoptreden mogen etaleren, want de Edison Pop ging naar Antoon. Een mooie revanche voor het feit dat de Edison Nieuwkomer vorig jaar aan zijn neus voorbijging. Omdat Antoon ziek was, nam zijn vader en manager Justus Verkerk (zelf succesvol ondernemer met zijn contentproductiebedrijf FCCE) het beeldje in ontvangst. Hij bedankte Dreamteam (het label van Cloud 9 en Twan van Steenhoven, beter bekend als Big2 van The Opposites, waarop Antoon als eerste artiest getekend werd) en boekingskantoor Your Agency. Het festivalseizoen van vorig jaar mondde uit in twee eigen shows in Ziggo Dome, waarmee Tijn Verkerk - zijn echte naam - zichzelf definitief op de kaart zette. En daar blijft het niet bij, aldus zijn vader, want ‘Antoon is gekomen om te blijven’.
Oeuvreprijs
Die woorden bleken een mooie opmaat naar de Oeuvreprijswinnaar van dit jaar. Op het podium stond het Red Limo Quartet, dat een prachtige orkestrale versie speelde van Kensingtons hit Sorry, waar de drums en vocalen overheen gemixt werden. Vocalen van zanger Eloi Youssef die, zoals bekend, de band inmiddels verlaten heeft. Casper Starreveld, Jan Haker en Niles Vandenberg gaan echter door als Kensington en zijn nog steeds op zoek naar een nieuwe zanger. De Edison Oeuvreprijs (of ‘euvreprijs’, zoals Van Dorst hem consequent noemde) is in die zin een mooie afsluiting van de eerste periode. Om het juryrapport te citeren: ‘Feit is dat Kensington in de samenstelling van de afgelopen veertien jaar een van de meest succesvolle pop/rockbands aller tijden in Nederland was. Zowel in creatief opzicht als in het massaal bereiken van mensen via de media, maar ook live met ontelbare club- en festivalshows in binnen- en buitenland, Ziggo Dome-shows en in 2018 zelfs een uitverkochte show in de Johan Cruijff ArenA’.
De band betrad in de oorspronkelijke samenstelling het podium om het beeldje in ontvangst te nemen. Starreveld, die daarbij voornamelijk aan het woord kwam, verzuchtte na de overhandiging: “Wow, het was een beetje of we dood waren of zo.” Hij koos ervoor de ‘elephant in the room’ gewoon te benoemen. “Het is natuurlijk een beetje gek dat we hier nu met zijn vieren staan, want we zijn niet meer officieel met zijn vieren. Maar we wilden deze prijs graag met zijn vieren in ontvangst nemen, ook al om te bewijzen dat er geen vijandschap of nare gevoelens zijn na dit alles, maar juist heel veel trots en dankbaarheid.”
Hij bedankte hun manager Cedric Muyres, Universal Music en Friendly Fire, en gaf aan trots te zijn deel uit te maken van de Nederlandse muziekscene.
Album
Misschien de grootste verrassing van de avond was tot het eind bewaard: de winnaar in de categorie Album. sor was misschien niet de meest voor de hand liggende winnaar, wetende dat ook Flemming en S10 genomineerd waren, maar zijn winst was zeer verdiend. De vakjury – die naast meestemmend voorzitter Wilbert Mutsaers (Spotify Benelux) bestond uit Hester Carvalho (NRC), Martijn Biemans (Qmusic), Anna Veenstra (Melkweg), Nils Brokerhof (100%NL/SLAM!) en Randall Spann (FunX) – schreef daarover: ‘sor verlegde grenzen, voor zichzelf en voor ons. Hij is een soloartiest die zich graag verbindt met grootheden uit heden en verleden. Zijn songs staan op zichzelf als eigentijdse composities, maar je kunt ze ook beschouwen als eerbetoon aan de klassieke muziek. Het resultaat klinkt verrassend organisch’.
De artiest was zelf nog het meest verbaasd van iedereen. Veel meer dan ‘what the fuck’ kon hij niet meer uitbrengen.
Een mooie muziekavond werd afgesloten door Son Mieux en het ZO! Gospelkoor. Zij hadden nog een lange en swingende versie van This Is The Moment in petto.
De rode draad van deze uitreiking werd gevormd door video’s waarin menselijke emoties werden verbeeld. Verbazing, woede, angst, blijdschap, schaamte, verdriet, lust… Emotie was ook het centrale thema in de gesprekken met de winnaars. Raven van Dorst stak diens emotie bij deze ‘kapstok’ niet onder stoelen of banken: ongemak. Gelukkig was de échte verbindende factor van de avond de viering van de beste Nederlandse muziek. En daarin is de Edison Stichting weer met vlag en wimpel geslaagd!
Werner Schlosser